FGV Agri Services Sdn Bhd
Level 9 West, Wisma FGV, Jalan Raja Laut, 50350 Kuala Lumpur, Malaysia Tel : +603-2789 1000
Fax : +603-2789 0111
E-mail : fassbmarketing@fgvholdings.com
Serangga Sebagai Sumber Protein: Ancaman atau Peluang untuk Penternak Tradisional?
Dalam dunia yang semakin padat dan tertekan oleh keperluan makanan berterusan, industri makanan global sedang meneliti pelbagai alternatif bagi memastikan kelangsungan sumber protein. Salah satu pendekatan yang kini mendapat perhatian ialah penggunaan serangga sebagai makanan manusia. Namun, persoalan yang sering timbul ialah — apakah perkembangan ini akan menjejaskan pendapatan dan kelangsungan hidup penternak ruminan, ayam dan itik, atau adakah ia sebenarnya membuka pintu transformasi yang lebih luas buat mereka?
Protein Alternatif: Dari Ladang ke Pinggan
Di Malaysia, penternakan ruminan seperti lembu, kambing dan kerbau serta ternakan ayam dan itik merupakan asas kepada sumber protein haiwan untuk rakyat. Tetapi dalam beberapa tahun kebelakangan ini, harga makanan ternakan, kos tenaga kerja, wabak penyakit dan perubahan iklim telah memberi tekanan besar kepada para penternak.
Dalam masa yang sama, protein serangga seperti ulat makan (mealworms), cengkerik dan belalang telah mula diperkenalkan sebagai sumber protein alternatif yang mesra alam, rendah karbon dan mudah diternak. Negara jiran seperti Thailand telah lama menjadikan serangga sebahagian daripada diet harian rakyatnya. Malah, pasaran global makanan berasaskan serangga dijangka mencecah USD 9.6 bilion menjelang 2030.
Ancaman kepada Penternak Tradisional?
Tidak dinafikan, kemunculan sumber protein baharu ini boleh menimbulkan kebimbangan dalam kalangan penternak tradisional :
- Persaingan Pasaran – Jika pengguna mula beralih kepada produk protein serangga yang lebih murah atau dilabel sebagai lebih sihat dan lestari, permintaan terhadap daging ruminan atau ayam kampung mungkin berkurangan.
- Persepsi Awam – Kempen besar-besaran terhadap pemanasan global dan jejak karbon industri daging mungkin memberi kesan negatif terhadap imej penternakan tradisional.
- Sokongan Polisi – Jika kerajaan mula memberi lebih banyak insentif kepada pemain industri serangga, penternak ruminan yang sudah lama berjuang dengan margin kecil mungkin merasa diketepikan.
Serangga: Peluang Transformasi Ternakan?
Namun begitu, dari sudut lain, kemunculan protein serangga sebenarnya bukan satu titik noktah, tetapi titik perubahan. Berikut ialah bagaimana penternak tradisional boleh mengubah cabaran ini menjadi peluang :
Behn Meyer AgriCare (M) Sdn. Bhd.
No.5, Jalan TP2, Taman Perindustrian Sime UEP, 47600 Subang Jaya, Selangor Darul Ehsan, Malaysia Tel : 03-8026 3333
Fax : 03-8026 3350
Website: www.behnmeyer.com
1. Diversifikasi Ladang
Penternak ayam atau kambing boleh mula menternak serangga seperti lalat askar hitam (black soldier flies, BSF) secara kecil-kecilan untuk digunakan sebagai makanan ternakan atau dijual sebagai protein alternatif. Ini mengurangkan kos makanan dan membuka aliran pendapatan baharu.
2. Integrasi Sistem Ternakan
Ladang integrasi yang menggabungkan penternakan ayam dengan pembiakan serangga boleh mencipta satu sistem ekonomi pekeliling — najis ayam digunakan untuk membiak larva BSF, yang kemudiannya dijadikan makanan semula untuk ayam. Ini bukan sahaja lestari, tetapi juga meningkatkan keuntungan.
3. Pasaran Nic & Nilai Tambah
Walaupun protein serangga mungkin menarik minat pengguna urban yang lebih muda dan prihatin terhadap alam sekitar, daging ruminan dan ayam kampung masih mempunyai pasaran tradisional yang kuat, terutama dalam sektor halal, kenduri-kendara dan perayaan. Penternak boleh menyesuaikan diri dengan menawarkan produk nilai tambah seperti daging organik, bebas antibiotik atau produk proses seperti serunding dan rendang sejuk beku.
Kesimpulan: Menyesuaikan Diri atau Ketinggalan?
Seperti mana revolusi pertanian yang mengubah cara manusia menghasilkan makanan, kehadiran protein serangga hanyalah satu fasa baharu dalam evolusi industri makanan. Ia bukan tentang siapa yang akan kalah atau menang, tetapi siapa yang mampu menyesuaikan diri dengan perubahan zaman.
Bagi penternak ruminan dan unggas di Malaysia, ini bukanlah noktah kepada perjuangan mereka, tetapi permulaan kepada era penternakan pintar, lestari dan pelbagai dimensi. Dengan sokongan polisi yang inklusif, latihan transformasi dan akses kepada pasaran baharu, mereka bukan sahaja mampu bertahan — malah muncul sebagai perintis dalam ekosistem makanan masa depan.
Sumber : Platform Profesional
Nota : Untuk Rujukan Sahaja
Kimagri Corporation Sdn Bhd
PT 23081, Kawasan Perindustrian Tungzen, 31300 Kampung Kepayang, Perak Darul Ridzuan, Malaysia. Tel : +605 350 1032
Tel : 012-310 0715 / 016-442 8408
E-mail : kclee@kimagri.com
