Hextar Fert Sdn. Bhd.
No. 64, Jalan Bayu Laut 4/KS09, Kota Bayuemas, 41200 Klang, Selangor Darul Ehsan, Malaysia. Tel: +603 3003 3333
Fax: +603 3003 3336
Website: www.hextar.com
Dalam dunia pertanian moden, penanaman timun (Cucumis sativus) bukan lagi sekadar aktiviti rutin di kebun. Ia kini menjadi satu bidang yang memerlukan ketepatan saintifik, kawalan nutrien dan strategi pengurusan tanaman yang sistematik. Bagi menghasilkan buah timun yang canggih bentuknya — lurus, besar, dan padat isinya, petani perlu memahami hubungan antara genetik, fisiologi tanaman, dan persekitaran tumbuh. Artikel ini menghuraikan pendekatan saintifik yang terbukti meningkatkan kualiti hasil timun secara menyeluruh.
1. Pemilihan Varieti dan Benih Berkualiti
Langkah pertama adalah pemilihan varieti unggul yang mempunyai genetik stabil untuk menghasilkan buah lurus dan seragam. Antara varieti yang sering digunakan dalam sistem komersial termasuk Hybrid F1, Tokyo Green, dan Murano 2, yang memiliki kadar ketahanan tinggi terhadap penyakit daun dan batang.
Benih hendaklah disahkan oleh pengeluar bertauliah, dirawat dengan fungisid ringan dan disemai dalam tray semaian berisi campuran cocopeat dan vermikulit bagi memastikan percambahan seragam. Kajian menunjukkan penggunaan benih F1 mampu meningkatkan berat purata buah sehingga 20% berbanding varieti kampung.
2. Media dan Kawalan Struktur Tanaman
Timun moden sering ditanam dalam sistem fertigasi atau rumah hijau separa tertutup, di mana faktor seperti kelembapan, suhu dan pencahayaan dapat dikawal. Media terbaik ialah campuran sabut kelapa (70%) dan perlit (30%) yang memberikan keseimbangan antara pengudaraan akar dan pengekalan air.
Penggunaan trellis atau jaring sokongan menegak adalah wajib bagi memastikan buah tumbuh lurus tanpa tekanan graviti tidak sekata. Apabila buah muda mula terbentuk, posisi buah perlu dilaraskan agar tergantung lurus. Ini mengelakkan bentuk melengkung akibat tekanan batang atau sentuhan tanah.
3. Nutrien dan Pengurusan Larutan Baja
Keseimbangan nutrien ialah kunci menghasilkan timun yang padat dan besar. Dalam sistem fertigasi, nisbah N:P:K yang disyorkan ialah 15:5:25, dengan tambahan kalsium nitrat dan magnesium sulfat bagi memperkukuh dinding sel.
Fasa vegetatif memerlukan lebih nitrogen untuk merangsang pertumbuhan daun dan batang, manakala fasa berbuah memerlukan lebih kalium bagi pembentukan isi buah yang padat. EC (Electrical Conductivity) larutan baja perlu dikekalkan antara 2.0–2.4 mS/cm dan pH sekitar 5.8–6.2. Kajian oleh MARDI menunjukkan bahawa timun yang ditanam dengan kawalan nutrien tepat mempunyai ketumpatan isi 15–20% lebih tinggi daripada tanaman tanpa kawalan EC.
Hextar Fert Sdn. Bhd.
No. 64, Jalan Bayu Laut 4/KS09, Kota Bayuemas, 41200 Klang, Selangor Darul Ehsan, Malaysia. Tel: +603 3003 3333
Fax: +603 3003 3336
Website: www.hextar.com
4. Pengairan dan Mikrokawalan Iklim
Timun sensitif terhadap tekanan air. Kekurangan air menyebabkan buah mengecut dan bengkok. Pengairan automatik dengan dripper 2 L/jam disyorkan, diaktifkan setiap 2–3 jam mengikut intensiti cahaya. Dalam rumah hijau, kelembapan relatif (RH) perlu dikekalkan sekitar 70–80%, manakala suhu ideal ialah 26–30°C pada siang dan tidak melebihi 22°C pada malam.
Bagi mengekalkan bentuk lurus, elakkan perubahan suhu mendadak kerana ia menjejaskan tekanan kembang sel buah. Penggunaan kain teduh 30% pada musim panas terbukti membantu mengekalkan suhu stabil serta mengurangkan risiko bunga gugur.
5. Pengurusan Bunga dan Pendebungaan
Bunga betina dan jantan perlu seimbang bagi memastikan pembentukan buah sempurna. Dalam rumah hijau tertutup, pendebungaan manual atau menggunakan lebah kelulut (stingless bee) boleh membantu meningkatkan kadar buah terbentuk. Pendebungaan tidak lengkap sering menyebabkan buah bengkok atau mengecil di hujung.
6. Penuaian dan Penjagaan Pascatuai
Buah timun terbaik dipetik ketika berumur 35–40 hari selepas tanam, iaitu sebelum biji matang. Penuaian lewat menyebabkan kulit menebal dan isi menjadi lembik. Selepas tuai, timun disimpan pada suhu 10–12°C dengan kelembapan 90–95% bagi mengekalkan kesegaran dan bentuknya.
Kesimpulan
Keindahan bentuk buah timun bukanlah hasil kebetulan, tetapi refleksi kepada pengurusan saintifik yang tepat — dari pemilihan varieti hingga pengurusan iklim mikro. Petani moden perlu bertindak seperti jurutera tanaman, memahami setiap isyarat biologi dan keperluan nutrien tanaman mereka. Dengan pendekatan saintifik ini, hasil timun bukan sahaja menarik dan seragam, tetapi juga memiliki nilai pasaran premium yang mampu menggandakan keuntungan ladang.
Sumber : Platform Profesional
Nota : Untuk Rujukan Sahaja
Kimagri Corporation Sdn Bhd
PT 23081, Kawasan Perindustrian Tungzen, 31300 Kampung Kepayang, Perak Darul Ridzuan, Malaysia. Tel : +605 350 1032
Tel : 012-310 0715 / 016-442 8408
E-mail : kclee@kimagri.com
