Pensijilan GAP menyokong mata pencarian yang mampan untuk petani dan nelayan.

Pensijilan amalan pertanian yang baik (GAP) telah membantu ladang di Malaysia memanfaatkan pasaran eksport dan meningkatkan pendapatan masyarakat luar bandar. Organisasi Pertanian Makanan mentakrifkan GAP sebagai satu set prinsip yang menggalakkan proses pertanian dan pasca pengeluaran yang mampan untuk memastikan produk yang selamat dan sihat.

Malaysia melancarkan skim pensijilan GAP pada tahun 2013. Amalan Pertanian Baik Malaysia (MyGAP) mengiktiraf ladang yang mengikut amalan terbaik dalam pertanian (tanaman, perikanan dan veterinar) untuk bukan sahaja menghasilkan produk berkualiti tetapi juga melindungi kebajikan pekerja dan alam sekitar.

Untuk menerima meterai pensijilan, perniagaan tani mesti memenuhi piawaian MyGAP berdasarkan 17 elemen berikut: kebolehkesanan; penyimpanan rekod dan audit dalaman; bahan penanaman dan pokok penanti; sejarah tapak dan pengurusan tapak; pengurusan tanah dan substrat; pengurusan baja; pengairan dan fertigasi; perlindungan tanaman; penuaian; pengendalian lepas tuai; pembungkusan; sisa racun perosak; pengurusan sisa dan pencemaran, kitar semula, dan penggunaan semula; kesihatan, keselamatan, dan kebajikan pekerja; isu alam sekitar; rekod aduan; dan prosedur penarikan balik dan penarikan balik. Ia mengambil masa antara 6 bulan hingga 2 tahun untuk ladang menerima pensijilan.

Penyertaan dalam skim pensijilan MyGAP adalah secara sukarela. Bagaimanapun, pengimport buah-buahan dan sayur-sayuran telah menjadikan pensijilan GAP sebagai salah satu keperluan mereka.

Berikut ialah lima kisah kejayaan amalan pertanian yang baik dari negeri Sabah dan Sarawak di Malaysia serta wilayah persekutuan Labuan, yang kesemuanya merupakan sebahagian daripada subrantau BIMP-EAGA.

1. Shrimp Farm Syarikat Warisan Hikmat Sdn. Bhd., Kota Belud, Sabah

Warisan Hikmat telah dianugerahkan dengan pensijilan MyGAP dan Sijil Kualiti Ikan pada tahun 2009. Ia merupakan ladang pertama di Sabah dan antara ladang terawal menerima pensijilan ini di Malaysia, yang membenarkannya mengeksport produk udang ke Kesatuan Eropah.

Wah Keng Jieng memulakan ladang dengan dua kolam untuk akuakultur udang harimau pada 1998. Beliau kemudiannya menemui potensi besar dalam menternak udang putih, membina 36 kolam di atas tanah seluas lebih 18 hektar. Memandangkan permintaan tinggi di Eropah dan pasaran lain, ladang itu menambah bilangan kolam kepada 76 kolam.

Warisan Hikmat mampu mengekalkan pensijilannya dengan sokongan, bimbingan, dan pemantauan berterusan Jabatan Perikanan Sabah di peringkat negeri dan pemantauan sisa di peringkat ladang oleh Bahagian Biosekuriti Perikanan Jabatan Perikanan Malaysia.

MyGAP dan prosedur biosekuriti berasaskan ladang menyelamatkan Warisan Hikmat daripada sindrom kematian awal atau wabak EMS pada 2013 dan 2014. Mengikut piawaian MyGAP telah membantu ladang memastikan kualiti dan kemampanan produk, yang diperlukan untuk bersaing di pasaran antarabangsa. Amalan pertanian yang baik juga meningkatkan pengeluarannya kepada 1,800 tan setahun sejak 2009 daripada 1,200 tan sebelum pensijilan. Ia merancang untuk meningkatkan lagi pengeluaran kepada 2,000 tan setahun.

2. Kluster Rumpai Laut Kg. Lok Buton, Semporna, Sabah

Kelompok rumpai laut Lok Buton di perairan daerah Semporna di Sabah telah diperkenalkan kepada penduduk kampung setempat pada tahun 2012. Objektif sistem kluster ini adalah membasmi kemiskinan: untuk membantu masyarakat miskin di kawasan Lok Buton dan di e-Kasih (kebangsaan). bank data kemiskinan) untuk menjalankan projek penanaman berkelompok.

Lok Buton mempunyai keluasan lebih 60 hektar. Jabatan Perikanan Sabah membahagikan kawasan itu kepada 50 peserta, masing-masing menerima 1 hektar.

Amalan akuakultur yang baik dalam budaya rumpai laut telah meningkatkan pengeluaran rumpai laut dan telah memperoleh pensijilan MyGAP untuk 48 peserta. Sebagai contoh, sistem penyediaan benih rumpai laut di Lok Buton menggunakan jadual khas yang telah memendekkan masa penyediaan dan mengurangkan tekanan ke atas benih, yang merupakan faktor dalam memastikan kualiti produk yang baik.

Pensijilan MyGAP telah membuka pasaran untuk rumpai laut dan meningkatkan nilai produk. Pendapatan setiap peserta telah meningkat kepada purata 2,500 ringgit (hampir $600) sebulan daripada kurang daripada 350 ringgit sebulan.

3. Poh Lian Plantation Sdn. Bhd., Samarahan, Sarawak

Ladang Poh Lian seluas 51 hektar adalah ladang terbesar untuk sayur-sayuran berdaun yang menerima meterai MyGAP di Sarawak, di mana lebih 140 ladang telah diperakui.

Terletak di Serian, Asajaya, dan Sadong Jaya di Samarahan, Poh Lian turut terlibat dalam pengedaran borong hasil keluarannya. Ia menanam 15 jenis sayuran berdaun, termasuk chai sim, bong kim pek, siaw pek chai, Selada Cina, kiew chai, kai chai, pak choy, kai lan, cangkok manis, kang kong, bayam, dan salad. Ia menggunakan sistem penanaman blok, yang menjadikan sayur-sayurannya boleh dikesan ke ladang atau blok ladangnya. Produknya mengandungi nombor pendaftaran ladang. Pada 2018, ia mengeluarkan kira-kira 280,000 tan metrik sayur-sayuran berdaun dan menjual sayur-sayuran berkualiti yang disahkan melalui pasar raya di Kuching, Samarahan dan Serian.
Mengikut nasihat Jabatan Pertanian, Poh Lian sedang mengurangkan penggunaan racun perosak dan mengamalkan pengurusan perosak bersepadu.

- - iklan - - maklumat lanjut, sila klik

Yi Nong (M) Sdn. Bhd.

No 102, Jalan Kampung Raja, 39010 Cameron Highlands, Pahang, Malaysia.
Tel: +605-4981333
Fax: +605-4983199
Email: yinong.sdn.bhd@hotmail.com

Poh Lian menggaji 30 pekerja (orang tempatan dan warga asing) di empat ladang dan sebuah pusat pemprosesan di Sarawak. Kebajikan pekerja dilindungi di ladang. Semua pekerja ladang mesti menggunakan pakaian pelindung semasa mengendalikan racun perosak. Pekerja disediakan tempat tinggal dengan kemudahan standard. Mereka juga diberi latihan kerja yang betul.

4. Projek Rumah Sarang Burung Lestari, Sarawak

Sarang burung ialah produk makanan bernilai tinggi yang popular di Republik Rakyat China (PRC); Hong Kong, China; Jepun; Republik Korea; dan Malaysia. Ia juga kini dijual di bahagian lain di dunia, seperti Australia, Eropah, New Zealand dan Amerika Syarikat. Adalah dipercayai bahawa sarang burung mempunyai sifat afrodisiak dan anti-penuaan. Burung walit yang mencipta sarang burung hanya terdapat di Asia Tenggara.

Sarawak telah mengeksport sarang burung sebagai produk mentah atau diproses sejak 1960-an tetapi memulakan penternakan rumah burung walit hanya pada awal tahun 2000. Negeri ini memerlukan lesen untuk membina dan menyelenggara sebarang struktur untuk penternakan burung walit, permit untuk perdagangan sarang burung, dan pematuhan garis panduan perlindungan alam sekitar . Tiada tanah bandar atau tanah pinggir bandar boleh digunakan.

Selain permit dan lesen, negeri mempromosikan pensijilan MyGAP untuk pengusaha ternakan burung walit. Setakat ini, 121 rumah burung walit telah disahkan. Lima kilang pemprosesan diiktiraf untuk dieksport ke RRC.

Kerajaan juga menggalakkan penggunaan tag RFID untuk mengesan produk dengan mudah daripada sumber kepada pengguna. Dan ia boleh menghulurkan bantuan untuk pembinaan rumah burung yang mudah.

Penternakan burung walit secara amnya mampan kerana ia memerlukan pelaburan modal sekali sahaja dan tiada pemberian makanan khas. Operator perlu kerap memeriksa persekitaran terkawal di dalam rumah burung, terutamanya suhu, kelembapan, pengudaraan, dan sistem bunyi burung. Potensi pendapatan bulanan bagi setiap keluarga ladang adalah antara 3,000 dan 4,000 ringgit.

Projek Rumah Sarang Burung Lestari menarik ramai pelabur dari kawasan luar bandar yang keadaannya sesuai untuk penternakan burung walit. Tanaman ladang menyediakan serangga kecil sebagai makanan untuk burung walit dan terdapat pencemaran yang minimum.

5. Taman Pertanian Kilan, Wilayah Persekutuan Labuan

Terletak 9 kilometer dari pusat Bandaraya Labuan, Taman Pertanian Kilan atau Taman Pertanian Kilan (TPK) seluas 7 hektar mempunyai dusun buah-buahan, kolam rekreasi, pusat inkubator, dan agroteknologi (fertigasi dan Set Pengeluaran Tauge Automatik) pameran serta pelancong dan tarikan dan kemudahan riadah. Kebanyakan pelawat pergi ke taman untuk mendapatkan maklumat teknologi pertanian atau menghadiri kursus, latihan atau seminar.

Dusun buah-buahan menggunakan kaedah pemuliharaan tanah, seperti teres, untuk memastikan struktur tanah dilindungi daripada hakisan. Penggunaan racun perosak adalah dilarang untuk mengekalkan persekitaran semula jadi dan memastikan lebah tidak bersengat selamat. Pembiakan lebah tanpa sengat adalah tarikan utama di taman dan lebah juga memainkan peranan utama dalam pendebungaan tanaman.

Jabatan Pertanian Labuan menyediakan plot seluas 3 hektar lengkap dengan sistem pengairan yang dikenali sebagai Taman Kekal Pengeluaran Makanan (TKPM, atau Program Taman Makanan Kekal) kepada individu yang komited dan berdedikasi yang mengamalkan sistem penanaman fertigasi terbuka.

Plot TKPM telah dibangunkan pada tahun 2015 untuk fasa penyediaan tanah. Pada 2016, infrastruktur dan sistem pengairan telah dibangunkan dan mula beroperasi pada 2017. Dua peserta mengekalkan kawasan tersebut. Program itu bertujuan mewujudkan zon pengeluaran tanaman makanan kekal di Wilayah Persekutuan Labuan, yang akan membantu meningkatkan pengeluaran makanan yang mampan dan berkualiti untuk negara. Di samping itu, ia dijangka dapat membangun dan meningkatkan penglibatan usahawan dalam pengeluaran tanaman makanan komersial.

TKPM Kilan sedang mencari pensijilan MyGap, yang menekankan keselamatan makanan dan pengeluaran makanan segar.

Artikel ini diadaptasi daripada kajian kes yang disediakan oleh Jabatan Pertanian Sabah; Jabatan Perikanan Sabah; Kementerian Pemodenan Pertanian, Tanah Asli dan Kemajuan Wilayah Sarawak; Jabatan Pertanian Sarawak; Jabatan Perkhidmatan Veterinar Sarawak; dan Jabatan Pertanian, Labuan FT.

Sumber maklumat :

BIMP_EAGA (Brunei-Indonesia-Malaysia-Filipina-East Asean Growth Area), 17/6/2020.