Behn Meyer AgriCare (M) Sdn. Bhd.
No.5, Jalan TP2, Taman Perindustrian Sime UEP, 47600 Subang Jaya, Selangor Darul Ehsan, Malaysia Tel : 03-8026 3333
Fax : 03-8026 3350
Website: www.behnmeyer.com
Dalam landskap pertanian moden Malaysia, ramai pekebun kecil dan pengusaha ladang sedang mencari jalan untuk memaksimumkan hasil setiap inci tanah. Salah satu strategi yang semakin mendapat perhatian ialah penanaman pisang sebagai tanaman integrasi di bawah atau antara barisan pokok kelapa sawit muda. Ia bukan sahaja mampu menjana pendapatan sampingan dalam tempoh sawit belum berbuah, malah turut membantu memperbaiki struktur tanah dan mengurangkan hakisan.
Sinergi Sawit dan Pisang
Pokok sawit muda (berumur bawah 4 tahun) masih belum membentuk kanopi penuh, menyebabkan cahaya matahari yang mencukupi masih sampai ke tanah. Ini menjadikan tempoh tersebut ideal untuk penanaman tanaman integrasi seperti pisang. Pisang memanfaatkan ruang di antara barisan sawit yang lazimnya berjarak 8–9 meter, tanpa menjejaskan pertumbuhan pokok utama.
Selain berfungsi sebagai tanaman pendapatan segera, sistem akar pisang yang berserat juga membantu menahan hakisan tanah, terutama di kawasan berbukit. Daun-daun pisang yang gugur pula bertindak sebagai baja organik semula jadi, memperkayakan bahan organik di dalam tanah dan mengekalkan kelembapan.
Kos Permulaan dan Penyelenggaraan
Secara umum, satu hektar ladang sawit boleh menampung sekitar 500–600 pokok pisang, bergantung pada jarak dan susun atur barisan sawit. Antara varieti yang sesuai ialah Pisang Berangan, Pisang Nangka dan Pisang Cavendish, bergantung kepada pasaran sasaran.
Anggaran kos permulaan bagi satu hektar integrasi pisang-sawit:
- Anak benih pisang: RM2.50 – RM3.00/pokok × 550 pokok = ± RM1,500
- Baja organik dan kimia (setahun): RM800 – RM1,000
- Kawalan rumpai dan penyiraman: RM600
- Upah kerja menanam dan penyelenggaraan: RM1,000
- Lain-lain (angkutan, racun, alat pertanian): RM400
Jumlah kos keseluruhan tahun pertama: sekitar RM4,000 – RM4,500 per hektar.
Pulangan dan Tempoh Tuaian
Kelebihan utama tanaman pisang ialah masa matang yang cepat. Dalam tempoh 8–10 bulan selepas tanam, pisang mula berhasil. Setiap pokok berpotensi menghasilkan 20–25 kg tandan buah segar, dan satu hektar boleh menghasilkan antara 10–12 tan pisang setahun, bergantung kepada penjagaan dan cuaca.
Hextar Fert Sdn. Bhd.
No. 64, Jalan Bayu Laut 4/KS09, Kota Bayuemas, 41200 Klang, Selangor Darul Ehsan, Malaysia. Tel: +603 3003 3333
Fax: +603 3003 3336
Website: www.hextar.com
Harga ladang untuk pisang Berangan atau Nangka lazimnya berada antara RM1.20 hingga RM1.80 sekilogram, sementara pisang Cavendish (untuk pasaran eksport) boleh mencecah RM2.00 – RM2.50/kg apabila dijual melalui kontrak pembeli.
Dengan anggaran sederhana 10 tan × RM1.50/kg, pulangan kasar mencapai RM15,000 per hektar setahun. Selepas ditolak kos operasi, pekebun masih mampu meraih keuntungan bersih sekitar RM9,000 – RM10,000 setahun, satu jumlah yang cukup signifikan sementara menunggu sawit mula mengeluarkan hasil.
Kesan Sampingan yang Positif
Selain keuntungan tunai, integrasi pisang dengan sawit juga mempunyai kesan agronomi positif:
- Penutup bumi semula jadi – mengurangkan pertumbuhan rumpai dan keperluan racun.
- Kitaran nutrien – daun dan batang pisang yang reput membekalkan kalium dan bahan organik semula jadi.
- Sokongan biodiversiti – menarik serangga pendebunga dan menggalakkan ekosistem mikro tanah yang sihat.
- Sumber makanan komuniti – lebihan hasil boleh digunakan untuk kegunaan sendiri atau dijual di pasar tempatan.
Kesimpulan
Integrasi pisang bersama sawit bukan sekadar strategi sementara untuk “mengisi masa” sebelum sawit matang, tetapi sebenarnya satu model agroekonomi mampan. Dengan kos yang rendah, kitaran hasil pantas, dan manfaat terhadap kesuburan tanah, pisang telah membuktikan dirinya sebagai tanaman pelengkap yang bijak dan produktif.
Bagi pekebun kecil, ia mampu menjadi “talian hayat” kewangan dalam tempoh sawit belum mendatangkan hasil. Bagi estet yang lebih besar, ia pula membuka peluang kepada diversifikasi hasil pertanian yang stabil dan mesra alam. Dalam dunia pertanian moden yang berasaskan kecekapan dan kelestarian, integrasi pisang-sawit ialah langkah kecil yang membawa pulangan besar — baik dari segi ekonomi mahupun ekologi.
Sumber : Platform Profesional
Nota : Untuk Rujukan Sahaja
Kimagri Corporation Sdn Bhd
PT 23081, Kawasan Perindustrian Tungzen, 31300 Kampung Kepayang, Perak Darul Ridzuan, Malaysia. Tel : +605 350 1032
Tel : 012-310 0715 / 016-442 8408
E-mail : kclee@kimagri.com
