Hextar Fert Sdn. Bhd.
No. 64, Jalan Bayu Laut 4/KS09, Kota Bayuemas, 41200 Klang, Selangor Darul Ehsan, Malaysia. Tel: +603 3003 3333
Fax: +603 3003 3336
Website: www.hextar.com
Dalam pengurusan kebun, khususnya di ladang kelapa sawit, kelapa, pisang dan beberapa tanaman tropika lain, amalan menyusun pelepah lama yang telah dipangkas adalah salah satu pendekatan agronomi yang terbukti saintifik dalam mengekalkan kelembapan tanah. Kaedah ini tidak hanya tradisi turun-temurun, tetapi turut disokong oleh kajian penyelidikan dari pelbagai institusi pertanian di Malaysia dan rantau Asia Tenggara.
1. Mekanisme Saintifik di Sebalik Kaedah
Pelepah yang disusun di antara barisan pokok berfungsi sebagai sungkupan organik (organic mulch). Dari perspektif sains tanah, sungkupan mampu:
- Mengurangkan kadar penyejatan air: Kajian oleh MPOB (2004) mendapati penggunaan pelepah kelapa sawit yang disusun rapi dapat mengurangkan kehilangan kelembapan tanah sehingga 30–40% berbanding tanah terdedah.
- Mengawal suhu tanah: Lapisan pelepah bertindak sebagai penebat haba, mengurangkan suhu permukaan tanah antara 2–4°C pada musim kering, sekali gus mengurangkan tekanan haba kepada akar pokok.
- Meningkatkan penyerapan air hujan: Pelepah tersusun mengurangkan aliran air permukaan (run-off) dan meningkatkan penembusan air ke dalam tanah.
2. Manfaat Ekonomi dan Ekologi
Pengurusan kelembapan yang lebih baik melalui susunan pelepah membawa manfaat berganda:
- Pengurangan kos pengairan: Untuk kebun tanpa sistem pengairan moden, susunan pelepah mampu menggantikan sebahagian fungsi siraman, terutamanya pada musim kemarau.
- Peningkatan hasil: Data lapangan menunjukkan ladang kelapa sawit yang mengekalkan pelepah sebagai sungkupan organik mencatatkan hasil 10–15% lebih tinggi berbanding ladang yang membersihkan pelepah sepenuhnya, terutamanya semasa fasa kemarau.
- Sumbangan kepada kesuburan tanah: Pelepah yang mereput menyumbang bahan organik serta nutrien (N, P, K, Ca, Mg). Kajian oleh Lim & Zaharah (2002) mendapati pereputan pelepah kelapa sawit menyumbang sehingga 30–40 kg/ha nitrogen setahun, mengurangkan pergantungan kepada baja kimia.
Applied Agricultural Resources Sdn. Bhd.
No. 11, Jalan Teknologi 3/6, Taman Sains Selangor 1, Kota Damansara, 47810, Petaling Jaya, Selangor, Malaysia Tel : 03-61517924/25/26/27/28
Fax : 03-61517081
E-mail: sales@aarsb.com.my
Website: www.aarsb.com.my
3. Peranan dalam Kelestarian
Dari sudut kelestarian, amalan ini seiring dengan prinsip Pertanian Lestari (Sustainable Agriculture):
- Mengurangkan pembaziran: Sisa organik digunakan semula di kebun, mengelakkan masalah pelupusan terbuka.
- Mengawal hakisan tanah: Susunan pelepah di lereng bukit dapat mengurangkan hakisan sehingga 50%, menurut kajian di Sabah (Ng et al., 2010).
- Meningkatkan biodiversiti mikro: Pelepah yang mereput menyediakan habitat bagi cacing tanah dan mikrob bermanfaat, yang seterusnya meningkatkan struktur tanah.
4. Kaedah Susunan Optimum
Amalan terbaik (Best Management Practice, BMP) mencadangkan:
- Pelepah disusun melintang barisan pokok atau dalam bentuk “V” dengan pangkal pelepah menghadap batang pokok.
- Ketebalan susunan optimum sekitar 10–15 cm bagi mengelakkan sarang perosak.
- Elakkan longgokan terlalu tebal di pangkal pokok untuk mengurangkan risiko serangan kumbang badak (Oryctes rhinoceros).
Kesimpulan
Susunan pelepah lama bukan sekadar kaedah tradisional, tetapi telah terbukti sebagai pendekatan saintifik dalam pengurusan kelembapan tanah. Dengan fungsi sebagai sungkupan semula jadi, ia mampu mengurangkan penyejatan, mengawal suhu tanah, meningkatkan penyerapan air, serta menyumbang nutrien apabila reput. Data penyelidikan menunjukkan peningkatan hasil, pengurangan kos baja dan air, serta manfaat ekologi yang ketara. Justeru, ia wajar dijadikan amalan standard dalam kebun moden yang menekankan produktiviti dan kelestarian.
Sumber : Platform Profesional
Nota : Untuk Rujukan Sahaja
FGV Fertiliser Sdn Bhd
Lot 115, Johor Port Authority Area, 81700 Pasir Gudang, Johor, Malaysia. Tel : +607-251 2801/2802/2803
Fax : +607-251 1810
E-mail : fertmarketing@fgvholdings.com
